Maruf BUZCUGİL Hüseyin GÖKÇE
Macaristan ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis Avrupa nın en düşük vergi Escort Bağyurdu oranının yüzde 9 ile Macaristan da olduğunu belirterek bunun da yüzde 80 inin geri alınabileceğini söyledi Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaşta Rusya yı desteklemediklerini ve AB nin tüm yaptırımlarına uyduklarını Bağyurdu escort lisana getiren Matis gaz alımını durdurmaları halinde Rusya dan çok kendilerine ziyan vermiş olacaklarını kaydetti Ankara Sohbetleri’ne konuk olan Matis iki ülke ortasında başta su idaresi olmak üzere birçok alanda Bağyurdu escort Bayan işbirliği imkânları bulunduğunu aktardı
Rusya Ukrayna savaşına yönelik değerlendirmenizi alabilir miyiz
Ukrayna bizim komşu ülkemiz ve şu anda savaş var bunu Yugoslav savaşında sonra hiçbir vakit yaşamadık Bu güvenlik siyaseti açısından bizim için çok büyük bir tehlike Biz ülke olarak birinci evvel kendi ülkemizde bulunan insanları korumak zorundayız Tarihi nedenlerden ötürü Macaristan ın etrafındaki komşu ülkelerde de çok fazla Macar yaşıyor onları da bizim korumakla ilgili sorumluluklarımız var Şu anda savaş devam ediyor ve her geçen gün beşerler ölüyor inanılmaz fecî şeyler oluyor Bu nedenle bizim birinci isteğimiz bu savaşın çabucak durması insanların öldürülmesine dur demek lazım Ukrayna’da yaşayan bir sürü Macar var ve orada yaşayan Macarlar da bu savaşta ölüyor 24 Şubat tarihinden sonra Macaristan’da kendi tarihimizin en büyük insani yardım kampanyası ve hareketi başlatıldı Bu Ukrayna için ve Ukrayna dan kaçmaya çalışan mülteciler için başlatıldı Mültecileri korumak ve desteklemek istendi beşerler kendi meskenlerini açtılar bağışlar toplandı lojistiği çabucak organze ettiler
Savaşın başlangıcıyla birlikte Macaristan ın Rusya yı desteklediği tarafında tenkitler gelmişti
Polonya dan sonra aşağı üst Romanya ile tıpkı oranda mültecileri kabul eden ülkeyiz Daha kıymetlisi biz bu insanlara güvenlik sağlıyoruz ve istedikleri kadar kalma imkânı sunuyoruz Avrupa Birliği’nin bütün yaptırım kararlarına Macaristan ses çıkartmadan katılıyor Fransa Çek Cumhuriyeti Almanya hangi yaptırım kararını uyguluyorsa biz de tıpkı yaptırım kararını uyguluyoruz Biz diyoruz ki güç güvenliği açısından Rusya dan gelen doğalgazı durduramıyoruz teknik olarak mümkün değil Kapatacak olursak Rusya ya yapacağımız ziyandan kendimize daha çok ziyan vermiş oluruz zira bizim Rus gazına bağımlılık oranımız 55 seviyesinde bu komünizmden kalan bir şey ve hala da devam ediyor Bağımlılığımızı en aza indirmek için farklı yerlerden temin etmeye çalışıyoruz Daha kıymetli olmasına karşın diğer ülkelerden de almaya başladık zira bağımlılığımızı en aza indirmeye çalışıyoruz
Macaristan tehlikeye düşmesin diye Ukrayna ya silah vermiyoruz zira Rusya için Macaristan gaye haline gelecek NATO üyesi olmamıza karşın Bu bizim savaşımız değil o nedenle çok dikkatli olmamız lazım Bizim Rusya yı desteklediğimizi düşünenler için tekrar söylüyorum biz Rusya yı desteklemiyoruz
TÜRKİYE NİN AB ÜYELİĞİ ÖNCESİ BİRTAKIM SORUNLARI ÇÖZMESİ GEREKİYOR
Bu durum AB ile bağlantılarınızı nasıl etkiliyor
Biz kendi vatandaşlarımızın çıkarlarını göz önünde tuttuğumuzdan ötürü Brüksel in de öteki ülkelerin siyasetçilerinin de fazla tenkitlerini alıyoruz Polonya da tıpkı şeklide Bir yandan savaş devam ederken öbür yandan Macaristan da seçimlerle Hükümet tekrar kazandıktan sonra Brüksel den ileti geldi COVID nedeniyle çıkan ziyanları finans etmek için vereceğimiz paraları siz almayacaksınız Zira türel açıdan Avrupa Birliği bedellerine uymuyorsunuz diye
Pandemi için alınacak kredilerin onayında oy birliği gerekiyordu Biz evvel olumlu oy kullanmıştık Açıkçası bizi Avrupa Birliği’nin birtakım kurumları anlamamaya başladı bizde onları anlamamaya başladık
Türkiye nin Avrupa Birliği sürecini takip ediyor ve destekliyoruz ve katiyetle bu iştirak sürecinin hukuksal bir süreç olduğunu düşünüyoruz Siyasi sorunlar varsa onu öteki metotlarla çözmek gerekiyor Biz Türkiye yi Avrupa Birliği içinde görmek istiyoruz
Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne iştirakinde birtakım sorunların de çözülmesi gerekiyor İstanbul Ankara üzere büyükşehirler çok gelişmiş olsa da ülkede gelişmemiş bir çok bölge var Bunun da çözülmesi gerekiyor Lakin siyasi mani konulmaması lazım
İKİLİ BAĞLANTILAR DAHA FAZLA MAL SATALIM ANLAYIŞIYLA YÜRÜMEZ
Türkiye ile Macaristan ortasındaki ilgilerin düzeyine ait ne söyleyebilirsiniz
İki ülke ortasındaki ilgiler 2013 tarihinde stratejik düzeye yükseldi o periyotta bizim kendi istatistiklerimize nazaran ikili ticaret hacmimiz 2 milyar dolar iken 2021 de 3 88 e kadar yükseldi yani aşağı üst iki katına çıktı Ticaret istikrarında hala Macaristan lehine bir fark var lakin bu sayılar birlikte yükseliyor
Yatırım açısında bakarsanız Macaristan Avrupa Birliği’nde en yeterli teşvikleri sunuyor Bu nedenle Türk şirketler bilhassa Schengen Bölgesi ve Avrupa Birliği nde yatırım yapmak istiyorlarsa Macaristan doğal bir yatırım alanı
Birebir halde bu bölgede ihracat yapacak olan Macar şirketler de Türkiye yi keşfetmeye başladılar Neden bu kadar geç diye sorarsanız 1989 yılına kadar komünizm nedeni ile bizde hiçbir özel şirket yoktu Biz bu tarihten sonra kapitalizmi yavaş yavaş öğrenmeye başladık ve 2004 tarihinde Avrupa Birliği’ne girdik Avrupa Birliği’ne girdikten sonra kendi piyasamızı önemli bir halde açtık ve bu nedenle de uygun şirketlerimizden kimileri rekabet gücünü kaybetti
Türkiye ile Macaristan ortasındaki bağlantılarda siz daha fazla satın biz daha fazla satalım anlayışıyla iş yürümez yani ticaret hacmi tek başına kâfi değil İkili alakaları canlandırmak için geçen sene Şubat ayında iki Eximbank reasürans mutabakatı yaptılar Üçüncü ülkelerdeki ortak yatırımlarda iki ülkenin Eximbank ları yanlarında duruyor
Örneğin Afrika daki su yatırımlarında iki ülke şirketleri ortak hareket edebilir Şu anda Macaristan da krediler daha ucuz ve uygun durumda İşbirliği yalnızca Afrika değil dünya genelinde gerçekleştirilebilir
Macaristan uzun periyotlu çok fazla yatırım çeken bir ülke geçen sene Şişecam ın 200 milyon Euro dan fazla olan yatırımını kamu oyuna bildirdik Biz yatırımlara çok yeterli fırsatlar sunduğumuz için Şişecam Macaristan ı tercih etti
SU İDARESİ KONUSUNDA TÜRK MÜTEAHHİTLERLE GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR
Macaristan nın su idaresi konusunda da epey ileri düzeyde olduğunu biliyoruz Bu alanda işbirliği mümkün mü
Su idaresi konusunda Macaristan inanılmaz tecrübeli ve çok güzel 34 tane ırmak giriyor 3 tane çıkıyor Havza idaresi atık su arıtma tesisleri üzere orada bir yanılgı yaparsanız hepsini mahvedersiniz Budapeşte Su İşleri yaklaşık 180 yaşında olan bir şirket dünya savaşları dâhil hiçbir tarihte Budapeşte susuz kalmadı Türkiye de yüzde 35 40 düzeyinde olan su kaybı Macaristan da yüzde 10 un altına iniyor
Yani biz su teknolojisi ve su arıtma konusunda çok güzeliz ve bunu Türkiye de de yaymaya hazırız Zati bu hususta işbirlikleri kurulmaya başlandı Macar şirketler Türk müteahhitlerle görüşmelerini sürdürüyorlar Finansal alanda daha da güçlenmemiz için yakın vakitte VakıfBank Macaristan da bir şube açacak Bu hem yatırımcılar için çok kıymetli bir adım olacak hem de ikili ticarette direkt ticaret için de çok kıymetli bir adım olacak
Bunun yanı sıra çok daha fazla küçük çaplı programlarımız var KOBİ lerle ilgili ticaret ve sanayi odaları ile ilgili biz ekonomik ve ticari ilgilerimizi kapsamlı bir biçimde temellere koymak istiyoruz var olan işlerimizi devam ettirmek ve yeni teşebbüslerle daha da canlandırmak istiyoruz Su idaresiyle ilgili hangi belediye ilgilenmek istiyorsa biz onları bulmaya çalışıyoruz ve onlara kendimizi anlatmaya çalışıyoruz
Lojistik açıdan da çok değerli projelerimiz var şuan da Türkiye yi Macaristan a demiryolu ile bağlamamız gerekiyor Bu etraf açısında da çok faydalı olacak Bu türlü bir proje teklifimiz var ve 4 ülke olarak bunun üzerine çalışıyoruz Türkiye Bulgaristan Sırbistan ve Macaristan ile bu projeyi çok süratli yapmamız lazım
MACARİSTAN’DA KURUMLAR VERGİSİ YÜZDE 9 VE BUNUN YÜZDE 80’İNİ DE GERİ ALABİLİRSİNİZ
Tekrar Macaristan daki yatırım fırsatlarına dönersek kurumlar vergisinin en düşük oluğu ülke bildiğimiz kadarıyla
Avrupa da kurumlar vergisi en düşük ülke 9 ile Macaristan Üstelik bu 9 un da 80 ini geri alabilirsiniz Yani olağanda vergi oranı 1 8 üzere Bizde öbür ülkelerde olmayan Mahallî Belediye Vergisi var lakin o en fazla 2 oluyor Yatırımcı bir kente gelip Ben 500 şahsa iş vereceğim ve büyük bir iş yapacağım bunun karşılığı olarak düşük vergi ödemek istiyorum diyerek bunu kabul ettirebilir Macaristan düşük vergi oranını karşılaması için KDV oranını 27 28 olarak biraz yüksek tutuyor fakat en değerli genel prensip hükümet Macaristan’da işsizlik oranının azalmasını istiyor İnsan çalışıp kendi parasını kazanıyorsa devlet takviye verme durumunda kalmıyor Devleti de rahatlatıcı bir durum oluyor üretim ve yurt dışından gelen yatırımlar ülkemizde istihdam sağlıyor Şu anda işsizlik oranımız 4 Batı Macaristan daha gelişmiş doğu Macaristan daha az gelişmiş durumda teşviklerle biraz daha dengelemeye çalışıyoruz Burada yatırım yaparsanız daha fazla teşvik başka tarafta yarasanız daha az teşvik alırsınız
Macaristan istiyor ki beşerler çalışsın devlete muhtaç olmasın ihracat çok olsun böylelikle yavaş yavaş ilerleyebilsin Macaristan da ömür standartları âlâ olmakla birlikte Avusturya nın ömür standartlarında bile değil bunu kabul etmek lazım Macaristan da yaşamak bilhassa bir yabancı için çok kolay bütün altyapı hazır hiçbir şey değerli değil eğlenceli hayat da var sakin hayat da var Turizm Macaristan da salgından evvel çok kıymetli bir bölümdü Son 10 12 senede yurt dışından gelen turistin yanı sıra iç turizmin de güçlendirilmesi için çalıştık Mesela patron çalışana yalnızca maaşını değil maaş yerine yemek seyahat üzere imkanlar sunuyorlar Böylelikle vergi oranı da çok düşük oluyor Ayrıyeten çalışan da bu türlü bir parayı harcamayacakken bu üslup takviyelerle ülkeyi gezip görüyor
Macaristan bilhassa Türkler için kültür turizmi açısında da çok varlıklı en ünlü kültürü Türk Hamamı Birçok insan Türk Hamamı için Budapeşte ye geliyor Türk Hamamları’nı koruduk yine yaptık şifalı sular termal sular çok önemli sayıda çok fazla yerde var Sıhhat turizmi olarak en büyük şifalı su Hévíz gölünde beşerler orada tedavi görüyorlar Gençler için şenlik turizmi müzik şarap üzere Avrupa’da artık Budapeşte ye gitmek moda oldu Budapeşte ye gitmeyen genç sayısı çok az
Bence Türkler kendi kültürünü Avrupa da görmek istiyorsa Macaristan da bir hafta tatil yapmalı Zira çok fazla gezebilecekleri yer var Mesela Macaristan nın Pécs kentinde bulunan Gazi Kasım Paşa Camii müzesi kıymetli Budapeşte de Gülbaba Türbesi yenilendi Macaristan ın kuzeyinde Eğri kenti etrafında kocaman bir şarap bölgesi var ve en güzel kırmızı şarap bölgesi Ayrıyeten Büyük Macar Ovası’nda at turizmi var
Türkiye’de bir yılda 100 kültür aktifliği yapacağız
18 Aralık 2023’ten başlayarak 2024 yılında ortak kültür yılımız organize edilecek Bu ortak kültür yılı içerisinde Macaristan Türkiye’de 100 adet büyük kültür faaliyeti yapacak Macaristan 18 Aralıkta 1923 te Türkiye Cumhuriyeti ismi ile ülkemiz birinci milletlerarası muahedesine imza attı 100 yıl ile kültür yılını başlatıyoruz ve 22 Ocak 2025 tarihinde Macaristan Kültür Günü’nde de bitireceğiz Macaristan ı tanıtacak olan 100 adet çok değerli kültür faaliyetini organize edeceğiz onun için de çok fazla insan kaynağına gereksinimim var Hazırlıklar başladı iki tarafta da çalışma kümeleri belirlendi Türk çalışma kümeleri Macaristan a yer tespitleri için gitti Türkiye ve Macaristan karşılıklı olarak öteki ülkede kendilerini tanıtacaklar
Yeni hükümet yakında vazifeye başlayacak
Macaristan da kısa müddet evvel tamamlanan seçim sürecini kıymetlendirebilir misiniz Türkiye ile benzerlikler olduğuna yönelik çeşitli yorumlar yapılmıştı
Hükümetteki parti 199 kişilik meclisimizde 135 milletvekili ile 2 3 çoğunluğu elde etti Bu seçimle birlikte üst üste 4 üncü seçimini kazanmış oldu Önümüzdeki süreçte Türkiye ile Macaristan ortasındaki ilgilerde rastgele bir değişiklik olacağını düşünmüyorum Yeni hükümet yakında misyona başlayacak Ayrıyeten 10 Mayıs ta Macaristan ın birinci bayan Cumhurbaşkanı sayın Novak da misyona başlayacak Ben seçim sürecinin Türkiye ile benzerliği konusunda bir yorum yapmam Lakin şunu söyleyebilirim ki Macaristan da da muhalefet partileri birleşmişti
12 yılda diplomat sayımız iki kat arttı
Bir müddet evvel Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Ankara da temaslarda bulundu
Evet temaslar yanı sıra Büyükelçiliğimizin ofis binasının temel atma merasimini de gerçekleştirdik Bakanımız merasimde şunu söyledi Türkiye nin değeri her geçen gün her açıdan artıyor bu nedenle Türkiye ye daha fazla diplomat göndermemiz gerekiyor iş birliğimizi daha da zenginleştirmemiz gerekiyor Önümüzdeki sene yaza yeni Büyükelçilik binamız hazır olacak oradaki ofis sayımız buradaki ofis sayımızdan çok daha fazla olacak Ben birinci kere Türkiye ye atandığımda 2010 yılında 8 diplomat vardı artık 16 bireyiz On iki sene içinde diplomat sayımız iki katına çıktı