10’dan fazla ülkede görülen maymun çiçeği hastalığında hadiseler arttıkça telaşlar de artıyor
Dünya genelinde koronavirüs Escort Bademler şimdi gündemden düşmemişken akıllara yeni bir salgın mı geliyor sorusu geldi
AA nın haberine nazaran Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği KLİMİK çatısı altındaki uzmanlar soru işaretlerinin gitmesine yardımcı Bademler escort olacak açıklamalarda bulundu
Yeni bir hastalık mı
En yaygın sorulanlardan biri ‘maymun çiçeği yeni bir hastalık mı’ oldu Uzmanlar bu soruya yönelik şu açıklamalarda bulundu
Maymun çiçeği yeni bir hastalık Bademler escort Bayan değil 1958’de maymunlarda tespit edildikten sonra insanlarda birinci olgu 1970’te Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde görüldü 1958’de araştırma laboratuvarındaki maymunlarda çiçek gibisi bir salgın yapınca farkına varılan hastalık bu nedenle maymun çiçeği ismini aldı
Başta Nijerya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti olmak üzere Orta ve Batı Afrika’daki tropikal yağmur ormanlarının bulunduğu 11 ülkede görülen hastalığın sıklığı tam olarak bilinmiyor
Afrika’da her yıl birkaç yüz hadise olduğu varsayım ediliyor Hastalık vakit zaman Afrika kıtasından enfekte hayvanlar yahut beşerler aracılığıyla başka kıtalara taşınıyor ama buralarda az sayıda insanın etkilendiği ve bölgesel hadise kümelenmeleri görülüyor
Neden artık dikkat çekti
Şimdiye kadar Afrika dışında görülen hadiselerin tamamının Afrika’dan gelen beşerler yahut getirtilen kemirgenlerden kaynaklandığı biliniyordu
Lakin Afrika dışında tespit edilen hadise sayısı son bir hafta içinde bugüne kadar Afrika dışında görülen toplam hadise sayısını aşacak kadar arttığı için Dünya Sıhhat Örgütü ve bilim dünyasının dikkatini çekti
Hastalığın etkeni nedir
Maymun çiçeği çiçek virüsüne akraba bir DNA virüsü Batı Afrika ve Orta Afrika Kongo Havzası olmak üzere iki alt tipi bulunuyor Batı Afrika Kongo tipine nazaran daha hafif seyirli hastalık yapıyor
Şu an genetik tahliller tamamlanmamış olsa da Afrika dışında görülen hadiselerin Batı Afrika alt tipi olduğu öngörülüyor
Nasıl bulaşıyor
İsminin bilakis maymunlardan daha çok sincap sıçan fare üzere kemirgenlerde bulunan ve onlardan beşere geçen hastalık ayrıyeten enfekte insan yahut virüsle kirlenmiş giysi havlu çarşaf üzere eşyalarla yakın temas sonucunda bulaşıyor
Virüs sağlıklı bireylere ciltte gözle görülemeyecek çatlaklar çizikler mukozalar ağız burun göz yahut teneffüs sistemi aracılığıyla giriyor Beşerden beşere bulaşmanın büyük teneffüs salgısı damlacıklarıyla olduğu düşünülüyor
Hastalığın uzak aralara gidemeyen büyük damlacıklarla bulaşması yüz yüze uzun vadeli ve yakın temasla oluyor
Belirti ve bulguları neler
Maymun çiçeği ateş baş ağrısı yorgunluk yaygın beden ağrıları lenf bezlerinde şişlik ve cilt lezyonlarına döküntü neden oluyor Lenf bezi şişliği maymun çiçeğinin çiçek su çiçeği ve kızamıktan ayıran en değerli belirtisi
Yakınmalar virüsle temastan ortalama 6 13 gün sonra ortaya çıkıyor Birinci 5 gününde ateş şiddetli baş ağrısı lenf bezlerinde şişme sırt ağrısı ve çok halsizlik yaşanan hastalıkta ciltteki döküntüler de ateş başladıktan sonra 1 3 gün içinde görülüyor
Avuç içi ayak ağız içi genital bölge ve gözlerdeki lezyonlar kabuk bağlayıp düşmesiyle ortadan kalkıyor
Teşhis nasıl konuluyor
Maymun çiçeği hastalığından şüphelenilen durumlarda belirti gösteren bireylerin son bir ay içinde riskli bölgelere seyahat edip etmedikleri ya da misal belirtileri olanlarla yakın temasları olup olmadığının sorgulanması gerekiyor
Kan örnekleriyle teşhis konulamayan hastalık kanda çok kısa mühlet kaldığı için PCR’la saptanamıyor
Antijen ve antikor testlerinin de daha evvel uygulanan çiçek aşısı üzere nedenlerle her vakit gerçek sonuç vermeyeceği düşünülüyor Hastalık kuşkusunda lezyonlardan uygun halde ve gerekli güvenlik tedbirleriyle alınıp paketlenen örneklerin biyogüvenlik seviyesi 2 olan labaratuvara gönderilmesi gerekiyor Maymun çiçeği hastalığı teyit edilen hayvan yahut bireylerle temas edenlerin son temastan sonraki 21 gün boyunca belirti ve bulgular açısından izlenmesi gerekiyor
Belirtisiz enfeksiyon olabilir mi
Net olmamakla birlikte maymun çiçeğinin Kovid 19 üzere belirtisiz hastalık yapmadığı düşünülüyor Enfekte şahıslarda belirtilerin ortaya çıkması bu şahısların fark edilmesini ve izolasyona alınmasını sağlayacağından maymun çiçeğinin toplumda Kovid 19 yahut belirtisizken bulaşan öteki enfeksiyonlar kadar yayılması beklenmiyor
Maymun çiçeği öldürücü mü
Maymun çiçeği ekseriyetle 2 4 hafta içerisinde zaten düzgünleşiyor Fakat bağışıklığı baskılanmış bireylerde ve küçük çocuklarda ağır hastalık görülebiliyor Genel olarak hastalananlardan çoğunluğunu küçük yaştaki çocukların oluşturduğu yüzde 3 6’sı kaybediliyor
Hastalığın Orta Afrika alt tipinde öldürücülük yüzde 11’e kadar çıkabilirken aktüel hadiselere neden olduğu düşünülen Batı Afrika alt tipinin öldürücülüğü yüzde 1 üzere daha düşük oranda kalıyor
Çiçek aşısı hastalıktan korur mu Maymun çiçeği hastalığı için yaygın kullanılan bir ilaç bulunmasa da hadiseler şimdiye kadar sidofovir brinsidofovir üzere etken unsurlu ilaçlarla denetim altına alındı
Dünya Sıhhat Örgütü Afrika’daki deneyimlerden yola çıkarak çiçek aşısının maymun çiçeğinden yüzde 85’e kadar muhafaza sağlayacağını bildirdi Ancak çiçek aşısı hastalığın dünya genelinde sonlanması nedeniyle 1980’den beri uygulanmıyor
Münasebetiyle şu an çiçek aşısı yapılanlar 40 50 yaş üzeri şahıslardan oluşuyor Ortadan uzun mühlet geçmesi ise koruyuculuğun seviyesine ait kaygılara sebep oluyor
Salgına yol açma ihtimali var mı
Maymun çiçeği hastalığının belirti ve bulgularının belirginliği şu anki bilgilere nazaran belirtisiz enfeksiyon yapmaması yakın ve uzun müddetli temas ile bulaşması bir DNA virüsü olduğundan daha az mutasyon geçirmesi ve kolay değişime uğrayarak yeni varyantlarının çıkmaması üzere faktörler nedeniyle Kovid 19 gibisi bir salgına yol açması beklenmiyor