Mehmet KAYA – ANKARA
Yönetmelik taslağı kesimin paha zinciri içindeki çeşitli kuruluşlara kimi zorunluluklar getiriyor. Görüşe açılan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların İdaresi Yönetmeliği taslağına nazaran, üzerinde marka bulunan aygıtların toplanmasından o aygıtı üreten şirket sorumlu olacak. Toplanan aygıtların pilleri ayrılarak, atık pil idare sistemine ayrıyeten dahil edilecek. Elektronik aygıt üreticisi şirketler Etraf Bakanlığı tarafından oluşturulacak bilgi sistemine kayıt olacaklar. Bu bilgi sisteminde aygıtların izlenmesi ve piyasaya çıkan eserlerin ölçü vb. bilgilerinin izlenmesi sağlanacak. Üretim şirketleri atıkların toplanmasından ve bu toplanan atıkların işlenmesinden sorumlu olacak. Bu süreçler için Bakanlıktan ayrıyeten lisans alacaklar.
Yeniden kullanma ana emellerden biri
Yönetmelik taslağında elektronik aygıtlarının üretim evresinde geri kazanım ve yine kullanıma imkan verecek formda tasarlanması ana emellerden biri olarak belirlendi. Yönetmeliğe nazaran firmalar bu ögeleri gözeterek tasarım ve üretim yapacak.
Geri kazanım tesislerinde de toplanan aygıtların mümkün olduğu durumda uygunlaştırılarak yine kullanıma sunulması maksatlardan biri olarak sıralandı. Geri kazanım tesisleri bu maksatla da tesis oluşturabilecek. Tekrar Kullanıma Hazırlama Tesisi olarak isimlendirilen bu çeşit tesisler için de bakanlıktan lisans alınacak.
Şirketlere eski eserleri alma sorumluluğu getirecek
Yönetmelik taslağında yurtdışında yenilenmiş olan elektronik aygıtlarla elektrikli aygıtların ithaline de müsaade veriliyor. Atık olmadığı ispatlanan kullanılmış ya da yenilenmiş aygıtlar ithal edilebilecek. İthalata ait düzenlemeyi Ticaret Bakanlığı düzenleyecek. Geri kazanımın finansmanından üreticiler sorumlu olacak. Firmalar bu gayeyle eserin satışı sırasında depozito ya da Geri Kazanım Hissesi alabilecek. Taslakla, elektrikli ve elektronik aygıtların cinsleri tekrar sınıflandı ve buna bağlı olarak atık toplama ölçüleri tekrar belirleniyor.
Dağıtım-distribütör şirketler de yeni eser sattıklarında, tüketicinin tıpkı cins eski aygıtını almakla yükümlü olacak. Dağıtıcı, distribütör şirketler, Etraf Bakanlığının sistemine kayıtlı olmayan üreticilerin eserlerini satamayacak. Tüketiciler, elektronik aygıt atıklarını ayrıyeten toplamak, atıkları belediye, distribütör ya da üreticinin toplama sistemine vermekle yükümlü kılınıyor.