Borsa İstanbul’da halka arzlarla birlikte yatırımcı sayısında her hafta yeni rekorlar kırılırken, 3 Ekim’den bu yana yaşanan düşüş tedirginliği artırdı. Yatırımcı sayısı, 20 Ekim prestijiyle son 1 haftada yaklaşık 228 bin kişinin daha eklenmesiyle 8.1 milyona ulaşırken, piyasada bu çapta bir düşüşe hiç tanıklık etmeyen yeni yatırımcılar panik halindeler.
1 HAFTADA % 7.4 KAYIP
Borsa İstanbul 24 Mayıs’taki 4.424 puan iken, 3 Ekim’de 8.513 düzeyi ile kapanış rekoru kırdı. Bu devirde endeks yüzde 93 yükselirken, yatırımcı sayısı da 4 milyon 564 binden 8 milyon 98 bine çıktı. Yani seçimden sonraki 5 ayda borsaya 3.5 milyon yeni yatırımcı geldi. Bu yatırımcıların tamamına yakını yeni halka arzlarla piyasaya katılırken, endekste bu kadar bir düşüşü hiç görmediler. Borsa İstanbul’da endeks geçen hafta yüzde 7.43 düşerken, 3 Ekim’deki tepeden bu yana kayıp ise yüzde 11.8’e ulaştı. Bu periyotta şirketlerin piyasa bedeli 1 trilyon lira azalırken, yatırımcıların ziyanı 300 milyara yakın gerçekleşti.
DÜŞÜŞE MAZERET ÇOK
5 ayda yüzde 93 yükselen endekste bir düzeltme hareketinin olması, teknik olarak sağlıklı bir piyasa işleyişi için aslında kaçınılmazdı. Lakin düşüşü hızlandıran kıymetli gelişmeler, trendin bozulduğuna ait tasaları ön plana çıkardı. İsrail’in saldırısı ile birlikte Ortadoğu’da yükselen tansiyon, beklenen yabancı girişinin olmaması, faizlerdeki yükseliş, kredi maliyetlerinin artması, panik satışlar ve devam eden halka arzlarla piyasadan para çıkışı yaşanan düşüşü hızlandırdı. Piyasada son devirde yaşanan bu düşüş, getiri arayışı ile birlikte son devirde borsaya gelen yeni yatırımcıları huzursuz etti.
HİSSENİ SEÇ, PANİK YAPMA
Borsada yaşanan son düşüş karşısında yatırımcıların öncelikle panik yapmamaları gerekiyor. “Uzun vadeli düşünen kazanır” ideolojisinin her vakit geçerli olduğunun altını çizen analistler, 9 aylık bilançoların da açıklanmaya başlandığını hatırlatarak, “Bilançosu sağlam, büyümeye devam eden şirketi seç, düşüşte hareket etme, panik satıştan kaçın” tavsiyesinde bulunuyor.
BORSA NEDEN DÜŞÜYOR
5 ayda yüzde 93’lük yükselişin teknik düzeltmesi kaçınılmaz.
Son rallide şirketlerin beklentiler ötesinde fiyatlanmış olması.
Beklenen yabancı girişinin arzulanan ölçüde olmaması.
İsrail’in gerçekleştirdiği taarruz ile yükselen jeopolitik riskler.
Yükseliş eğilimindeki faizin kısmen de olsa alternatif haline gelmeye başlaması.
Kredi faizlerindeki artışla açık konum taşıyanların satmak zorunda kalması.
Borsaya yeni gelen yatırımcıların panik satışları.
Tarihin en büyük halka arzı TAB Besin başta olmak üzere paranın halka arzlara yönelmesi.
BORSA DÜŞERKEN NE YAPMAK GEREKİYOR?
Soğukkanlı olun: Birinci ve en değerli adım, duygusal reaksiyonlardan kaçınmak ve sakin kalmak. Panik satışlar çoklukla ziyana yol açar.
Yatırım stratejinizi gözden geçirin: Borsadaki düşüş, yatırım amaçlarınızı ve stratejinizi gözden geçirmeniz için bir fırsat olabilir. Belirlediğiniz maksatlara ulaşmak için uzun vadeli bir stratejiye sahipseniz, kısa vadeli dalgalanmaların tesirini azaltabilirsiniz.
Portföyünüzü farklı varlıklara bölün: Portföyünüzü farklı varlık sınıflarına (örneğin pay senetleri, tahviller, emtialar) yayarak riski azaltabilirsiniz.
Temel araştırma yapın: Varlıklarınız hakkında temel araştırma yaparak, bu varlıkların gerçek bedelini anlamaya çalışın. Düşük fiyatlar, uzun vadeli yatırım fırsatları sunabilir.
İhtiyaçlarınızı gözden geçirin: Acil gereksinimlerinizi ve likidite ihtiyaçlarınızı değerlendirin. Beklenmedik harcamalar için acil bir gereksinim duyuyorsanız, portföyünüzden para çekmeyi düşünmelisiniz.
Panik satışlardan kaçının: Fiyatlar düştüğünde, panik satışlarından kaçının. Fiyatlar düştüğünde satmak, kayıpların realize edilmesine yol açabilir.
Profesyonel danışmanlık alın: Belirsizlikler endişelendiriyorsa, bir mali danışmandan tavsiye almak âlâ fikir olabilir.
Eğitim alın: Finansal piyasalar hakkında daha fazla bilgi edinmek için eğitim alabilirsiniz.
