Eğlence hedefli uzay seyahati gerçeğe giderek daha da yaklaşıyor ve çok uzak olmayan bir gelecekte, tatiller ve hatta yaşamak için öteki gezegenlere gitmek mümkün olabilir. Ticari bir uzay şirketi olan Blue Origin, şimdiden yörünge-altı uçuşlar için biletler satıyor ve Elon Musk, SpaceX şirketi ile Mars’ta bir üs kurmayı planlıyor. Bu yüzden de artık uzayda yaşamanın nasıl bir şey olacağını düşünmemiz gerekiyor. Lakin birebir vakitte uzayda ölümlerin nasıl olacağını da düşünmemizde fayda var.
Dünya’da mevt gerçekleşince vücutta neler oluyor?
Dünya’da bir kişi öldüğü vakit, bedeni çeşitli çürüme etaplarından geçiyor. Bu basamaklar 1247 yılına kadar uzanan yazılı kaynaklarda ayrıntılı bir halde anlatılıyor.
İlk olarak kan akışı duruyor ve yerçekimi sebebiyle “livor mortis” (ölü lekesi) olarak isimlendirilen bir biçimde makul bölgelerde toplanmaya başlıyor. Daha sonra beden “algor mortis” basamağında soğuyor ve kas dokularındaki denetimsiz kalsiyum birikmesi sebebiyle kaslar serleşiyor. Bu da “rigor mortis” evresi olarak tanımlanıyor. Sonraki evrede da kimyasal yansımaları hızlandıran proteinler olarak tanımlayabileceğimiz enzimler hücre duvarlarını yıkarak içeriklerinin açığa çıkmasına sebep oluyor.
Aynı vakitte bağırsaklarımızdaki bakteriler de özgür kalarak bedene yayılıyor ve yumuşak dokuları tüketmeye başlıyor. Bu sırada yaydıkları gazlar da bedenin şişmesine sebep oluyor. Kaslar yok olurken rigor mortis durumu sona eriyor ve güçlü bir koku yayılmaya ve yumuşak dokular parçalanmaya başlıyor.
Bu çürüme süreçleri bedenin içinden gelen etkenlerden kaynaklanırken, dışarıdan gelen tesirler de çürüme sürecine müdahale edebiliyor. Isı, böcek varlığı, bedenin gömülmesi yahut sarılması ve ateş yahut suyun varlığı, bu süreci kıymetli ölçüde etkileyebiliyor. Sıcak ve kuru bölgelerde mumyalaşma olayı ortaya çıkabilirken, oksijen olmayan nemli bölgelerde ise bedendeki yağ dokusu su ile bozunarak mum gibisi bir kaplama oluşturarak bedeni koruyabiliyor.
Ancak birçok durumda yumuşak doku parçalanıyor ve geriye iskelet kalıyor. Sert dokular ise çok daha sağlam ve binlerce yıl varlıklarını sürdürebiliyor.
Paki ya uzayda mevt…
Uzayda ise bu sürecin kimi kısımları değişebilir. Öncelikle, diğer gezegenlerde gördüğümüz farklı yerçekimi livor mortis etabını etkileyecektir ve uzayda süzülürken yerçekiminin olmaması, kanın toplanmayacağı manasına geliyor.
Rigor mortis etabı beden fonksiyonlarının durması ile ilgili olduğu için, bir uzay elbisesinin içerisinde de birebir halde gerçekleşecektir. Bağırsak bakterileri de yumuşak dokuları tüketmeye devam edecektir fakat bu bakteriler oksijene gereksinim duydukları için sonlu oksijen ölçüsü bu süreci önemli ölçüde yavaşlatabilir.
Yumuşak dokuların çürüme sürecini etkileyen topraktaki mikroplar üzere başka şeyler ise bedenin bulunduğu gezegene bağlı olacaktır ve ortamın ne kadar kuru olduğu üzere etkenler, ne kadar yumuşak dokunun korunacağını etkileyecektir.
Ayrıca Dünya’dan çok farklı olabilecek olan bu dış etkenler, iskelet kalıntılarını önemli ölçüde etkileyebilir. Bizler hayattayken iskeletlerimiz organik ve inorganik gereçlerin birleşiminden oluşuyor. Bedenimiz çalışmayı durduğunda, Dünya’daki şartlar organik kısımlarının kaybolmasına ve yalnızca inorganik kısımların kalmasına sebep oluyor. Bu yüzden müzelerde görülen iskeletler neredeyse büsbütün inorganik kısımlardan oluşuyor. Lakin öbür gezegenlerde karşılaşabileceğimiz çok asidik toprak üzere şartlar bu durumu bilakis çevirebilir ve inorganik kısımlar kaybolurken organik kısımların kalmasına sebep olabilir…