Bahar aylarının gelmesi ile birlikte ormanlık alanlarda ve tabiatta mantarlar kendilerini göstermeye başladı. Ülkemizin çeşitli bölgelerde doğal alanlarda yetişen mantarları toplayan vatandaşlar, hangisinin zehirli hangisinin zehirsiz olduğunu ise tam olarak bilmiyor.
Ekseriyetle kültür, kanlıca ve kuzu göbeği mantarlarının zehirsiz olduğunu bilen vatandaşlar, tabiat da sıklıkla bulunan ve hali ve rengi daima değişiklik gösteren köy göçüren mantarını da toplayarak tüketebiliyor. Köy göçüren mantarındaki zehrin tıbbi olarak çok önemli boyutları olduğunu ve Dünya’da en çok vefata neden olan mantar olduğunu belirten Düzce Üniversitesi Farmakoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, vatandaşlara ihtarlarda bulundu.
VEFAT SAÇIYOR
Tabiatta bulunarak tüketilmek istenen bir çok mantarın zehirli olabileceğini belirten Prof. Dr. Kaya, zehirlenmelerin tıbbi olarak çok önemli sonuçlara yol açabileceği ikazında bulunarak, “Özellikle öldüren zehirlenmeler var. Öldürmeyen zehirlenme yapan mantarlarda var. Bunların tanınması için bir çok yol öneriliyor ve bunların hiç biri geçerli değil. Yalnızca çeşide özeldir zehirlenme yapan mantarlar ve o çeşidi çok yeterli tanımak lazımdır” dedi.
Türkiye’de ve dünyada mantar kaynaklşı en çok mevtin köy göçüren mantarı olarak bilinen Amanita phalloides isimli cinsten kaynaklandığını ve bu çeşidin tabiatta çok yaygın olduğunu tabir eden Prof. Dr. Kaya, bu mantarı tanımanın çok güç olduğunun altını çizerek, “Ben o alanda çalışan biriyim aslında ve ben dahi binlerce mantar topladım ve dokundum. Tanımakta bazen zahmet çekiyorum. Yağmur yağdığı vakit rengi değişiyor. Güneş gördüğü vakit hali değişiyor. Öbür mantarların yanında çıkabiliyor. Farklı ortamlarda yetişebiliyor ve bunun birde albino versiyonu var ki bunlara denk geldiğinde insanların vefattan kurtulmaları pek mümkün değil.” dedi.
Kaya, tabiattan mantar toplamanın profesyonellik gerektiğine vurgu yaparak. “İnsanlar çok âlâ bildikleri mantar dışında mantar tüketmemeliler.” ikazında bulundu.
KARIŞTIRMAMAYA DİKKAT ETMEK GEREKİYOR
Aslında mantarların bir birçoklarının zehirsiz olduğunu fakat periyot devir zehirsiz mantarlara denk gelen insanların bu mantarları tanıyıp bu mantarların zehirsiz olduğunu algıladıkça her tıp mantarın zehirsiz olabileceğine dair bir algı geliştirebildiklerini söyledi. Lakin köy göçüren mantarı üzere cinslere çok dikkat edilmesi gerektiğini ahtırlatan Kaya, “Dünya’da en çok insan öldüren doğal bir mantardır. Çok fazla yetişir. Sonbaharda daha çok yetişir. Bunun üzere mevte neden olan diğer mantarlarda vardır. Öldürmese de zehirlemeye sebep olan organ kayıplarına neden olan diğer mantarlarda vardır. Bunlardan kurtulmak çok zordur. Bunları ayırt etmek zordur. Bu nedenle şahıslar çok evvelden beri bildikleri ve tükettikleri mantarlar varsa lakin onları tüketmeliler ve bilmedikleri hiçbir mantarın tüketimine girmemeliler.” biçiminde konuştu.
Vatandaşların mutlaka çok yeterli bildikleri mantarları tüketmeleri gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Kaya, bilhassa ülkemizde ve dünyada tüketilen çok uygun bilinen 15-20 mantar tipi olduğunu belirterek, “Bu çeşitlerin tüketiminde çok bir şey yok ancak karıştırılmaması gerekiyor buna çok dikkat edilmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.