Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği’nin Türkiye ile tam üyelik müzakerelerini askıya alması davetinde bulunan raporu kabul etti. Raporda, “AB-Türkiye ilgilerinin tarihi olarak en düşük düzeyinde olduğu” tespiti yapılan raporda, Türkiye-AB ilgilerindeki mevcut gidişatın ivedilikle ve dengeli biçimde bilakis dönmemesi halinde Türkiye ile iştirak müzakerelerinin resmen askıya alınması daveti yapıldı.
Dışişleri’nden reaksiyon
Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Parlamentosu’nun (AP) 2019-2020 Yılı Türkiye Raporu’nda, “Türkiye-Avrupa Birliği (AB) bağlarını tekrar canlandırmaya yönelik gayret harcanan bir devirde, nesnellikten uzak tavsiye kararının kabul edilmesinin mümkün olmadığını” bildirdi.
Bakanlıktan bahse ait yapılan yazılı açıklamada, AP’nin tavsiye niteliğindeki 2019-2020 Yılı Türkiye Raporu’nun kabul edildiği hatırlatılarak, şu sözlere yer verildi:
“Türkiye ile AB ortasındaki alakaların, AB’ye üyelik perspektifi temelinde olumlu bir gündem çerçevesinde tekrar canlandırılmasına yönelik gayret harcandığı bir devirde, tek taraflı ve nesnellikten uzak olan kelam konusu tavsiye kararının kabul edilmesi mümkün değildir. İnsan hakları, demokrasi, hukukun üstünlüğü, idare yapısı ve siyasi partilere ait gerçek dışı savlar içeren, ülkemizin aktif, tahlil odaklı, insani ve teşebbüsçü dış siyasetini tehdit olarak gören, Ege, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs mevzularında büsbütün haksız, taraflı Yunan ve Rum tezlerini yansıtan ve 1915 olaylarına ait tek taraflı tutarsız Ermeni anlatılarına dayanan önyargılı bu yazımı reddediyoruz.”
Raporda yer alan sözlerin Türkiye’nin iştirak müzakereleri sürecinin geleceğini tartışmaya açmaya yönelik olduğuna işaret edilen açıklamada, bu sözlerin “vizyonsuzluk ve ahde vefa unsurundan sapma çabası” olduğu vurgulandı.
Açıklamada, iştirak müzakereleri sürecinde yaşanan duraksamanın, Türkiye’nin ıslahat iradesinin eksikliğinden yahut AB müktesebatını üstlenme yetersizliğinden değil, birtakım çevrelerin en başından bu yana üyelik sürecini Türkiye aleyhinde siyasi istismar vesilesi olarak kullanmış olmasından kaynaklandığını en âlâ AB kurumları ve AP üyelerinin bildiğinin altı çizildi.
AB üyeliğinin Türkiye için stratejik bir maksat olduğu ve tüm Avrupa ve ötesi için bir çıkar olacağına dikkat çekilen açıklamada, şu tabirler kullanıldı:
“Ülkemiz bu amaç doğrultusunda çalışmalarını kararlılıkla sürdürecektir. AB tarafı, taahhütlerimizi yerine getirdiğimiz 18 Mart Türkiye-AB Mutabakatı kapsamında bilhassa göç konusunda eforlarımızı telaffuzda takdir ederken, iştirak sürecinden göç iş birliğine kadar 18 Mart Mutabakatı’ndaki kendi taahhütlerini yerine getirme konusunda somut bir adım atamama kısır döngüsünden çıkmalıdır.
AB’ye aday ülke olarak, AP’den beklentimiz, Türkiye aleyhindeki temelsiz tezlerin ve körü körüne suçlamaların yer bulduğu platform olmak yerine, Türkiye ile ilgilerin nasıl geliştirilebileceği ile ülkemizin AB ile bütünleşme sürecine ne halde katkı sağlanabileceğine yönelik yapan çalışmalar yürütmesidir.
Raporda öne çıkanlar
Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye ile olan müzakerelerin sona ermesi daveti yaptığı lakin gelinen son noktada Avrupa Konseyi’nin Ankara’ya bağlarda yenilenmiş ve genişletilmiş bir olumlu gündem teklifi yaptığı hatırlatılan raporda şu hususlar öne çıktı:
– Türkiye’nin AB bedelleri ve standartlarıyla ortasına uzaklık koyması bağlantılarda tarihi bir tabanın görülmesine neden oldu. O denli ki, bu durum her iki tarafın da var olan alaka çerçevesini gözden geçirmesini kural koşmaktadır.
– Türkiye’nin ıslahat konusundaki isteksizliği daha derinlikli bir alaka biçiminin önünde mahzur olmuş ve bağlantılar daha fazla gündelik ve dönemsel gelişmeler üzerinden pazarlıkla yürütülen bir hale gelmiştir.
– Üç ana alanda Türkiye’de yaşanan gerileme derin telaş kaynağı halini almıştır: Hukukun üstünlüğü ve temel haklarda yaşanan gerileme, bilakis işletilen kurumsal ıslahatlar ve çatışmacı dış siyaset ile açık bir AB aykırılığı söylemi. Bu kademede Türkiye’yi AB vizyonu konusundaki samimiyetini ve bağlılığını sorgulamaya çağırıyoruz.