Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Eylül ayı itibariyle yerli aşının devreye gireceğini belirtirken, ikinci dozdan 6 ay sonra yapılması tavsiye edilen 3’üncü doz hatırlatma aşısının yerli aşıyla yapılacağını söyledi.
Hürriyet gazetesinden Meltem Özgenç’in haberinde 3’üncü dozun yerli aşıyla yapılıp yapılamayacağını uzmanlar kıymetlendirdi.
“İLK HANGİ AŞIYSA SON DA O OLMALI”
Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Zafer Kurugöl: Şimdiye kadar olan aşı deneyimimiz gösterdi ki aşılanan bebeklere bir yıl sonra birebir aşıyla hatırlatma dozu yapılması gerekiyor. Bu korona için de gerekli olabilir. Lakin buradaki kural hatırlatma dozunun birinci aşılama hangi aşıyla yapılmışsa onunla yapılmasıdır. Yani bir bireye Sinovac uygulandıysa tekrar Sinovac, BioNTech yapıldıysa yeniden BioNTech uygulanmalı. Şu anda Türkiye’de 20 civarında aşı çalışması var. Bunlar içinde en önde olanı Erciyes Üniversitesi’nin inaktif aşısı. Bu aşıyla ilgili faz 2 çalışmasının sonuçları şimdi açıklanmadı. Faz 2 başarılı olursa, faz 3 çalışmasına geçilecek. Hatırlatma dozunun yerli aşıyla yapılması düşünülüyorsa, faz 3 çalışmasının bir kısmı evvelden Sinovac ile birinci iki dozu yapılmış bireylere yapılmalı. Bu çalışmada, evvelden Çin aşısı yapılan şahıslarda kâfi antikor yanıtı oluştu mu bakılmalı. Kâfi bağışıklık sağlanır ve yan tesir görülmezse bu sonuçlara nazaran, insanımıza hatırlatma dozunun Türk aşısıyla yapılması yanlışsız olur. Fakat bu formda yapılırsa, milletlerarası kabulü açısından sorun olmaz ve etik sorun yaratmaz.
“HATIRLATMA DOZU FARKLI AŞI OLABİLİR”
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Balık: Hatırlatma dozu, bağışıklık sistemini tanıtma dozları diyebileceğimiz birinci dozlardan bir mühlet sonra aktifliğin azalmasıyla tekrar bağışıklık sistemini hatırlatma yaparak güçlendirme hedefli yapılır. Şu anda koronavirüs aşılarının dizaynı daha kalıcı bağışıklık için başlangıçta iki doz yapılması tarafında oldu. Bu iki dozdan sonra 6 ay bir yıl ortasında bağışıklık tesiri zayıflamaya başlıyor ve biz bu müddette hatırlatma dozuyla zayıflayan bağışıklığı güçlendirmeyi amaçlıyoruz. Birinci iki dozu tıpkı aşıyla olan bireyler bence hatırlatma dozunu farklı bir aşıyla yaptırabilirler. Bu bizim üreteceğimiz inaktif aşı olabileceği üzere BioNTech ya da Sputnik aşısı da olabilir. Farklı aşıyla hatırlatma dozu yapmak tahminen de daha avantajlı olabilir.
“MRNA VURULANA İNAKTİF YAPILMAZ”
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Erişkin Bağışıklama Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. İftihar Köksal: “Eğer kişi Sinovac aşısı olduysa, ki bu bir inaktif aşıdır, hatırlatma dozunu yeniden inaktif Türk aşısıyla yaptırabilirler. BioNTech aşısında 3. doz aşıya gerek olmadığını düşünüyorum. Lakin olunacaksa birebir üretim teknolojisi olduğundan tekrar mRNA olması uygun olacaktır. Fakat Sinovac olan kişinin hatırlatma dozu mRNA ile de olabilir. BioNTech aşısında 3. doz yaptırmanın nedeni mutasyonlar. Bağışıklık sistemi zayıflamış ya da ileri yaştakilere 3. doz aşıyı yapmak gerekebilir. Lakin bu aşılar yeni mutantları da içerecek biçimde güncellenmiş olmalı.
